Diş sıkma (Bruksizm)
Çoğu kişi farkında olmadan diş sıkar. Stres ve uyku sorunları ana nedenlerdir. Tedavide ilaç ve Botoks kullanılabilir.
Çoğu kişi farkında olmadan diş sıkar. Stres ve uyku sorunları ana nedenlerdir. Tedavide ilaç ve Botoks kullanılabilir.
Diş sıkma ya da diğer adıyla Bruksizm, günümüzde oldukça sıkgörünen bir alışkanlıktır. Sık görülmekle beraber diş sıkanların büyük birçoğunluğu ise bu davranışlarının farkında değillerdir. Çeşitli ağrılar,rahatsızlıklar meydana getiren bruksizm, kişi farkedene kadar ya da doktortarafından tespit edilene kadar genellikle başka hastalık ya da durumlarlakarıştırılır. Bruksizm nedeniyle görülen pek çok belirti doğal olarak baş boyunbölgesinde meydana geldiği için hem daha şiddetli hissedilir hem de pek çokbaşka durumla karıştırılabilir.
Bruksizmi olan kişilerde sıklıkla görülen bazırahatsızlıklar; diş eti ağrısı, herhangi bir sorunu olmayan dişlerin köklerindeağrı, kulak çınlaması, çene ekleminden ses gelmesi vb.
Genellikle uyurken görülen bruksizm, bazı kişilerdegündüzleri de görülebilmektedir. Günümüzde şehir insanının pek çoğunda sıklıklakarşılaşılmaktadır. Stres nedeniyle insanlar giderek daha fazla dişsıkmaktadırlar. Özellikle Covid-19 pandemisinin ilk başladığı zamanlardakliniğimize başvuran kişilerin pek çoğunda diş sıkma davranışının arttığıgözlemlendi.
Bruksizm tedavisi denilince aslında ilk öncelik dişlerdeki hasarın daha fazla zarar vermesini önlemek veçenedeki ağrıyı azaltmak ya da gidermek için bazı terapileri ve ilaçlarıiçermektedir.
Bruksizm hikayesi olan bireylerde asıl sebep bazı durumlardauyku sorunları olmaktadır. Bu gibi durumlarda diş hekimi hastasını uyku tıbbiuzmanına yönlendirebilmektedir. Uyku tıbbi uzmanı da herhangi bir uykurahatsızlığı olup olmadığını çeşitli testlerle saptayabilmektedir.
Bununla beraber diş sıkmanın en büyük etkenlerinden birtanesi stres, anksiyete gibi bazı psikolojik rahatsızlıklardır. Bu gibidurumlarda alınan terapiler, bruksizmi rahatlatmada yardımcı olabilmektedir.
Diş sıkmanın başka bir sebebi ise dişlerde meydana gelenkırık, yüksek dolgu vb nedenlerle kapanış değişikliği oluşmasıdır. Bu gibidurumlarda kapanışın yeniden eski haline getirilmesi gerkmektedir. Eğer budurum uzun süreler boyunca kalırsa diş sıkma nedenli dişlerde, çenelerde,kulakta ağrılar meydana gelebilmektedir.
Dişlerin aşınması nedeniyle meydana gelenhassasiyet ve yetersiz çiğneme olduğu vakalarda diş hekiminin bu yüzeyleriyeniden şekillendirmesi ya da eksiklikleri tamamlamak için onley, inley, kuronvb uygulamalarla dişlerin tamamlaması gerekmektedir.
Genellikle pek çok vakada çeşitli ilaçlarınalımı bruksizmin tedavisi için çok etkili olmamaktadır. Buna rağmen bruksizmiçin alınabilecek ilaçların içinde en başta kas gevşeticiler bulunmaktadır.Antidepresan ya da anksiyete ilaçları da tavsiye edilebilmektedir.
Kişide bruksizm bir ilacın yan etkisi olarakgeliştiyse, doktor ilacın dozunda değişiklik yapabilir ya da başka bir ilaçönerebilir. Ancak bruksizmi olan kişi ilacını-dozunu kendi kararıyladeğiştirmemelidir.
Tüm bu uygulamalar sonrasında diş sıkması varolan kişilerde bir splint kullanılması önerilmektedir. Masseter kasınaBotulinum Toksin (Botoks) uygulaması ise splint kullanılmasını desteklemek içingünümüzde pek çok tedavi protokolünde yer almaktadır.
Botoks, aslında clostridium botulinumismindeki bir bakteri türünün salgıladığı botulinum toksin isimli birproteindir. Bu protein uygulandığı bölgedeki kasa tutunan sinirlerin uçlarınabağlanarak kasa gelen elektriksel iletiyi azaltır ya da tamamen keser. Buetkisi nedeniyle diş hekimliğinde diş sıkma tedavisini desteklemek içinmasseter kasının bulunduğu arka çene bölgesine ve temporal kasın bulunduğuşakak bölgesine uygulanabilmektedir.
Gebelik ya da emzirme döneminde olan kadınlarda, 18 yaş altı bireylerde,sinir ya da kas rahatsızlığı olan ve alerjisi olan kişilerde botoks uygulamasıtercih edilmemektedir. Bu bireyler dışında uygulanabilmektedir.
Masseter botoksu uygulandıktan sonra genellikle 3. Gününde etki etmeyebaşlar ve 10. Gününde maksimum seviyesine ulaşır. Bu etki 3-6 ay arasında devameder.
Masseter botoksu ağrılı bir işlem değildir. 10-15 dakika süren birişlemdir. Ucu çok küçük iğneler ile kas kütlesine göre belirlenen noktalardanbotoks enjeksiyonu uygulanır.