Periodontitis

Periodontitis, dişin etrafındaki enflamasyon, iltihap demektir.

Periodontitis ya da genel olarak bilinen adıyla diş eti hastalığının en önemli nedeni, dişin yüzeyinde besin artıklarının birikmesiyle oluşan mikrobiyal dental plaktır.

Yani periodontitis, dişi çevreleyen yumuşak dokuda ve destekleyen kemik dokusunda yıkıma neden olan enfeksiyon türüdür. Genellikle iyi ağız hijyeni ve tedavi ile sağlıklı hale gelebilen diş eti bazı durumlarda cerrahi müdahale ile kontrol altına alınabilmektedir.

Tedavi edilmediği veya tedavisi ertelendiği durumlarda dişin etrafını saran alveol kemiği zamanla eriyerek dişin kaybına neden olmaktadır.

Yalnızca ağız sağlığını etkilemekle kalmayan periodontitis, uluslararası kabul görmüş yayınlarda da belirtildiği gibi kalp rahatsızlıkları, diyabet, romatolojik rahatsızlıklar, felç gibi pek çok hastalıkla ilişkili olabilmektedir.

Periodontitis Belirtileri; Kırmızı ve parlak renkte olan diş etinin yaygın olarak sağlıklı olduğu bilinmektedir. Ancak bu bir yanılgıdır çünkü, kırmızı, parlak renkte ve ödemli olan diş etleri periodontitisin en önemli belirtilerindendir.

Ağız kokusu, fırçalama sırasında ve/veya bir neden yokken oluşan kanamalar diş eti hastalığının belirtilerindendir.

Sigara kullanımı diş eti hastalığına neden olmamakla birlikte ilerlemesinde oldukça etkilidir. Aynı zamanda kanamayı azaltabildiği/engel olabildiği için en önemli belirtinin maskelenmesine neden olarak kişinin periodontoloji uzmanına gitmesine engel olmaktadır

Periodontitis Tedavileri

Ağız Hijyeni;

Periodontitisin oluşmaması için özellikle ve öncelikle ağız hijyeninin iyi olması gerekmektedir. Yani diş etleri sağlıklı olsalar da günde en az iki defa doğru ağız bakım ürünleriyle ve doğru tekniklerle ağız bakımı yapılması gerekmektedir. Aksi durumda enfeksiyon hastalıkları ortaya çıkabilmektedir.

Doğru ağız bakım ürünleri denilince akla gelmesi gereken; içerisinde plastik disk-parçalar olmayan, yalnızca kıldan oluşan diş fırçaları, diş ipi/arayüz fırçası gelmelidir. Ancak en doğru ürünlere periodontologunuz tarafından önerilenler doğrultusunda ulaşabilirsiniz. Kişinin ağız bakımına, dişlerinin pozisyonlarına, kapanışına, protez varlığına göre fırça – ara yüz bakımı ürünlerinin seçilmeleri gerekmektedir.

El koordinasyonu yeterli olmayan bireylerin ise elektrikli fırçaları önerilen şekilde kullanması daha etkin bir temizlik sağlayabilmeleri için önemlidir.

Bu öneriler yazımızda genel olarak verilmektedir ancak kişiye ve ağız, diş durumuna göre daha detaylı ve özel ağız bakım ürünleri Periodontologunuz tarafından size reçete edilmelidir.

Periodontologun önerdiği ağız bakım ürünleri düzenli olarak kullanılmalı ve önerdiği süre içerisinde kontrollere düzenli olarak gidilmelidir.

Periodontitis, kronik, uzun dönemli, enflamatuar bir hastalıktır ve ağız hijyeni sağlanmadığı sürece tedavi edilse dahi tekrar ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle tedavi sonrasındaki önerilere kişilerin özenle dikkat etmesi önemlidir.

Diş Yüzeyi Temizliği (Detertraj);

Periodontitisi durdurabilmek ve ağız hijyenini yeniden sağlayabilmek için bakteri plaklarının ve diş taşlarının temizlenmesi oldukça önemlidir.

Diş yüzeyine tutunan besin artıklarının tükürük içerisinde bulunan minerallerle sertleşmesiyle diş taşı oluşmaktadır. Oluşan plaklar 72 saat içerisinde dişlerin yüzeyine diştaşı olarak tutunabilmektedir. Diş taşları ilerleyen zamanda diş eti iltihabına sebep olabilmekte, diş etinde başlayan iltihap ise tedavi edilmediği zaman kemik erimesiyle birlikte bireyin diş kaybetmesine neden olabilmektedir.

Diş yüzeyine ve diş eti altına yerleşmiş olan diş taşları titreşimli ve su verebilen bir alet olan ultrasonik temizleyici cihazlar yardımıyla temizlenmektedir.

Standart bir temizleme zamanı olmamakla birlikte yılda iki defa kontrollerin yapılması önerilmektedir.

Kök Yüzeyi Düzleştirilmesi (Küretaj);

Uzun süre diş yüzeyine tutunan diş taşları zamanla diş etinin altına yerleşmektedir. Dişin etrafında oluşan diş taşları belli bir süre sonrasında kemiği eriterek kök yüzeyine tutunmaya başlamaktadır. Bu bölgede biriken diş taşları aynı zamanda diş etlerine de daha fazla baskı yapmaya başlamaktadır.

Diş etlerine baskı yaparak diş eti iltihabına neden olan diş taşları, el aletleri ile kök yüzeylerinden temizlenmektedir. Bu işlem sonucunda kök yüzeyinde bulunan çıkıntılar düzleştirilerek besin ve bakteri birikimi ortadan kaldırılıp diş etinin dişe sağlıklı ve hijyenik bir ortamda tutmasını sağlamaktadır.

Diş eti sağlıklı şekilde dişe bağlandıktan sonra ağız hijyeni de tam olarak sağlanabilirse pembe ve sağlıklı bir görüntüye kavuşur.

Küretaj tedavisi rutin olarak tekrarlanması gereken bir işlem değildir. Doğru ağız bakımı ve rutin kontrollerle diş eti hastalığının tekrarlanması engellenebilmektedir. Aksi durumda hastalık yeniden başlayabilmektedir.

İlaç Tedavisi;

İlaç tedavisi rutin bir tedavi yöntemi değildir ancak diş eti uzmanı tarafından gerekli durumlarda tedaviye zemin hazırlamak veya desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.

Kullanılan ilaçlar; antimikrobiyal ağız gargaraları, antiseptik çipler, antibiyotik içerikli jeller, oral antibiyorikler oalrak başlıca sayılabilir. Ancak bunlar kesinlikle tedavi amaçlı olup diş eti uzmanı önermedikçe kullanılmamalıdır.

İleri Seviye Periodontitis

İleri seviye periodontitis genel özellikleri ile periodontitise benzemektedir. Ancak ağız kokusu, kanama, kemik kaybı oranı gibi belirtiler daha yoğun olmakla birlikte tedavi yöntemleri ve süreleri değişebilmektedir.

Periodontitis hastalarında bazı durumlarda kemik kaybının daha fazla artmaması, durumun korunması ve mümkünse daha iyi pozisyona gelebilmesi için cerrahi operasyonlar uygulanabilmektedir. Bu cerrahi operasyonlar;

Flap Operasyonu;

Periodontolog tarafından ağız hijyenini sağlamak, periodontitisin ilerlemesini durdurmak için uygulanan tedaviler yetersiz kaldığında uygulanacak tedavi yöntemi genellikle flap operasyonudur.

Diş etlerine küçük insizyonlar atılır ve bu sayede kök yüzeyine direkt olarak müdahalede bulunulabilir. Ultrasonik aletler ve el aletleri ile ulaşılamayan diş taşları ve granülasyon dokuları daha rahat bir şekilde temizlenebilmektedir. Uygulanan işlem tamamlandıktan sonra hassas dikişler atılarak doku kapatılmaktadır.

Flap operasyonu sonrası diş etlerinin kök yüzeyine ve dişe daha sıkı tutumu sağlanarak daha iyi iyileşme beklenmektedir.

Bu işleme ek olarak, doku henüz kapatılmadan önce çeşitli kemik greftleri ve iyileşme ajanları da kullanılabilmektedir.

Flap operasyonu çeşitli ekstra prosedürleri olduğundan her kemik kaybı vakalarına uygulanamamaktadır.

Kemik ve Diş Eti Greftleri;

Çeşitli nedenlerden dolayı kemik kaybı – diş eti kaybı yaşayan bireylere uygulanan tedavi yöntemleridir. Bu tedavi yönteminin amacı kaybedilen kemik ve diş eti dokusunun yeniden kazanılmasıdır. Bireyin kendi kemik dokusunun nakli, doğal kemik dokuları veya sentetik kemik dokularından yardım alınarak uygulanan operasyonlardır.

Kemik ve diş eti greftlerinin başarılı olması için işlemler öncesinde ve sonrasında gerekli şartların sağlanması oldukça önemlidir.

Yönlendirilmiş Doku Rejenerasyonu

Yeni kemik ve doku oluşumunu sağlanması amacıyla uygulanan tedavi yöntemlerinden bir diğeri de yönlendirilmiş doku rejenerasyonudur. Yeterli kemik ve yumuşak doku bulunmayan bölgelere bariyer görevi görmesi amacıyla sıklıkla membranlar kullanılarak tedavi sağlanmaktadır.

Özellikle Periodontolog tarafından yapılması oldukça önemli olan bu operasyonda sentetik doku veya damaktan alınan yumuşak doku yetersiz olan bölgeye nakledilebilir.

Tüm tedavilerin başarısı; bireyin ağız hijyenine, beslenme biçimine, sigara kullanımına, sistemik rahatsızlıklarına ve daha birçok nedene göre değişebilmektedir.